ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΑΜΦΑΝΩΝ

Στα νότια του Βόλου υψώνεται ο κωνικός λόφος του «Σωρού», πάνω στον οποίο ιδρύθηκε γύρω στον 6ο αι.Π η πόλη των Αμφανών.

Η ακρόπολη

και η πόλη, περικλείεται από 5-6 ομόκεντρους οχυρωματικούς περιβόλους τα τείχη είναι κυκλικά και ο τρόπος κατασκευής τους με μεγάλες, σχεδόν ακατέργαστες πλάκες, προδίδει την πρώϊμη χρονολόγησή τους.

Από τις παλαιότερες, αλλά και τις πρόσφατες ανασκαφές έχουν αποκαλυφθεί πύλες των τειχών, αρχαίος δρόμος στο εσωτερικό της ακρόπολης και τμήματα μεγάλων και μικρότερων κτιρίων.

Ναός

Δίπλα στο λόφο υπάρχει Ιερό

που σύμφωνα με επιγραφές ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα.

Πρόκειται για ένα στενόμακρο κτίριο με κεντρική κιονοστοιχία με 10 κίονες, αποτελούνταν από τον πρόναο και τον σηκό,τον οποίο από τις 3 πλευρές διατρέχει λίθινο θρανίο και με διαστάσεις 22,5 x 8,33 μ.

Στην κεράμωση του ναού ανήκει το ημικυκλικό ακροκέραμο με ανάγλυφη παράσταση ιππέα.

Ιδιαίτερα σημαντικά ήταν τα αναθήματα που βρέθηκαν στο ιερό: μια μεγάλη ανάγλυφη μαρμάρινη αναθηματική στήλη, ενεπίγραφα βάθρα και κιονίσκοι, μαρμάρινα αγάλματα ιερών παίδων.

Στο ιερό ανατέθηκε από έναν άγνωστο δρομέα, νικητή των Παναθηναϊκών Αγώνων της Αθήνας, το βραβείο των Αγώνων: ένας Παναθηναϊκός Αμφορέας.

Στο ύψωμα Σωρός, ΝΔ των Αμφανών, βρίσκονται τα λατομεία της πόλης των Αμφανών, ενώ στο ίδιο ύψωμα εντοπίστηκαν λείψανα δύο αρχαίων πύργων.

Επίσης, στη θέση ακρωτήριο Αγκίστρι (αρχαία «άκρα Πύρρα») εντοπίστηκε θαλαμωτός τάφος ελληνιστικών χρόνων, λαξευμένος στο φυσικό βράχο, παρόμοιος με τους αντίστοιχους μακεδονικούς τάφους της Βέροιας και της Πέλλας.

Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα που προέρχονται από το νεκροταφείο ήταν και ένα μαρμάρινο λιοντάρι που θα αποτελούσε το διακεκριμένο σήμα του τάφου ενός σημαντικού νεκρού.

Το τοπωνύμιο «Αμφαναί» ή «Αμφαναία» ή και «Αμφαναίον» αναφέρεται στις αρχαίες πηγές και σύμφωνα με τον ιστοριογράφο Εκαταίο τον Μιλήσιο οι Αμφανές αποτελούσαν μια δωρική πόλη, ενώ ο περιηγητής Σκύλαξ ο Καρυανδεύς τοποθετεί το «Αμφαναίον» στις πόλεις των Θεσσαλών.

Τοποθεσία

Το ύψωμα Σωρός η ακρόπολη

τα ερείπια της πόλης των Αμφανών καθώς και ο ναός του Απόλλωνα βρίσκονται ανάμεσα στις Παγασές και το Ακρωτήρι Πύρρα (σημερινό Αγκίστρι) .

Η πόλη ονομάστηκε από το επίθετο «αμφίφανος», αυτός που φαίνεται δηλαδή και από τις δύο πλευρές, γεγονός που επιβεβαιώνεται από τη φυσική θέση της πόλης, που είναι διακριτή στο μυχό του Παγασητικού κόλπου.

Συντεταγμένες:

39°18’45″N 22°55’47″E